Kordaity
Cordaitopsida
Kosmopolityczna grupa roślin drzewiastych ery paleozoicznej. Pierwsza roślina zalążkowa i przodek części współczesnych szpilkowych np. zastrzalinowych (Podocarpaceae). Pozostałe szpilkowe pochodzą od ich wspólnego przodka, roślin drzewiastych z grupy pranagozalążkowych rzędu archeopterygowców Archeopteridales.
|
Pradawny
Okres występowania
Pochodzenie
Ze względu na posiadane cechy, różniąc się w zasadzie jedynie posiadaniem prymitywnych zalążków grupę tę wywodzi się bezpośrednio od pranagozalążkowych archeoptperydowców z dewonu. Przyjmuje się również założenie, że mogła pomiędzy tymi grupami istnieć jedna, niezachowana do czasów współczesnych, grupa przejściowa.
Skamieliny
Nie ma opisanego, pełnego gatunku czy nawet rodzaju, ponieważ poszczególne części znajduje się osobno i w różnym stopniu zachowania, ułożenia itp. Dlatego są one opisywane jako poszczególne organy nazwami rodzajowymi np.
|
Środowisko
Występowanie i stanowisko
Szczątki kordaitów spotykane są w osadach na całej kuli ziemskiej. Z pewnością były przystosowane do warunków bagiennych (korzenie). Jednak musiały być dość tolerancyjne na warunki środowiska, skoro rozprzestrzeniły się na całym, im współczesnym, superkontynencie Pangea zawierającym również rejony okołobiegunowe.
Las
Kordaity była ważnym elementem szaty roślinnej, tworząc z olbrzymimi paprociami drzewiastymi ówczesne kompleksy leśne. Razem z nimi stworzyły współcześnie eksploatowane pokłady węgla kamiennego.
Drzewo
Korzenie
Podporowe jak u współczesnych mangrowców.
Pień
Pień był wysoki, prosty i wysmukły, zakończony koroną na samym szczycie. O średnicy nieprzekraczającej metra.
Kora
Powierzchnia drzewa była gładka.
Drewno
Drewno kordaitów dzieliło się na pierwotne i wtórne. Pozostałą część przyrostu wtórnego zbudowana była z cewek przypominające współczesne araukariowe.
Rdzeń był dobrze rozwinięty, osiągał do 10 cm i był zbudowany z komórek miękiszowych. Występowały w nim liczne soczewkowate przestrzenie powietrzne równoległe do podłoża a prostopadłe do osi drzewa.
Korona
Kolumnowy pień wieńczyła bujnie rozgałęziona korona. Każde z rozgałęzień było monopoidalne, utrzymywało to znaną u dzisiejszych iglaków formę stożkową- od pnia- osi odchodzą pojedyncze, zawsze krótsze od niego gałęzie.
Liście
Analiza materiału kopanego wykazała, że miały one silne części mechaniczne co wskazuje, że za życia były one skórzaste i sztywne. Liście posiadały system równoległego użyłkowania wiązki przewodzącej.
Szparki były ułożone w rowkowatych zagłębieniach biegnących wzdłuż blaszki jak u współczesnych sosen.
Przeczytaj więcej o blaszce liściowej, szparkach i kutikuli (a przynajmniej naoglądaj się więcej obrazków)
Kwiaty
Organy generatywne są najsłabiej poznana częścią tych pierwszych nagozalążkowych.
Kordaity miały rozdzielnopłciowe kwiatostany, na zewnątrz, podobne do siebie nawzajem. Oba rodzaje, męskie i żeńskie umieszczone były na krótkopędach porośniętych łuskami okrywowymi. Każdy kwiatostan był oddzielony od pozostałych podstawką- gałązką w kształcie szydła, dłuższą od samego kwiatostanu.
Kordaity miały rozdzielnopłciowe kwiatostany, na zewnątrz, podobne do siebie nawzajem. Oba rodzaje, męskie i żeńskie umieszczone były na krótkopędach porośniętych łuskami okrywowymi. Każdy kwiatostan był oddzielony od pozostałych podstawką- gałązką w kształcie szydła, dłuższą od samego kwiatostanu.
Kwiaty męskie zebrane były w kotkotki dochodzące do 30 cm długości, na trzoneczkach, ukrytych pomiędzy łuskami okrywowymi prawie tak długimi, jak one same.
Zalążki w kwiatach żeńskich znajdowały się również na trzoneczkach, w kątach u nasady łusek okrywowych, które były dłuższe od zalążków i okrywały je całkowicie. U form prymitywnych były one rozdwojone, u form zaawansowanych pojedyncze.
Były to pierwsze zalążki w historii roślin. Niestety nie zachowało się ich zbyt wiele.
Były to pierwsze zalążki w historii roślin. Niestety nie zachowało się ich zbyt wiele.
Ziarno pyłku posiadało jeden duży worek powietrzny.
Nasiona
Rozmaitości
Poczytaj więcej. (ang.)
Poczytaj więcej. (ang.)
|
- Wykopaliska u braci Czechów (ang)
- Grzybice liści kordaitów (ang)
Drzewo a harcerz
A w muzeum druh/na już był/a? W Warszawie na przykład?
Dobre linki
Alicja i Jerzy Szweykowscy. Botanika systematyczna tom 2. PWN 2009
http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kordaity;3925715.html
http://portalwiedzy.onet.pl/32920,,,,kordaity,haslo.html
http://www.redbor.pl/skamienialosci/00_kordaity.htm
http://www.bryk.pl/s%C5%82owniki/s%C5%82ownik_biologiczny/86312-kordaity.html
http://drzewostan44.blogspot.com/2015/02/pochodzenie-i-ewolucja-drzew.html
http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?t=842
http://www.2004.botanyconference.org/engine/search/index.php?func=detail&aid=734
http://www.geo.arizona.edu/palynology/dung/labandeira.html
http://geologie.vsb.cz/paleontologie/paleontologie/Fytopaleontologie/VYSSI%20ROSTLINY/Cordaitopsida.htm
http://bpp.oregonstate.edu/files/bpp/webfm/pdf/bot499H/
http://steurh.home.xs4all.nl/engcord/ecordai.html
http://media.eol.org/pages/2496672/overview
http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kordaity;3925715.html
http://portalwiedzy.onet.pl/32920,,,,kordaity,haslo.html
http://www.redbor.pl/skamienialosci/00_kordaity.htm
http://www.bryk.pl/s%C5%82owniki/s%C5%82ownik_biologiczny/86312-kordaity.html
http://drzewostan44.blogspot.com/2015/02/pochodzenie-i-ewolucja-drzew.html
http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?t=842
http://www.2004.botanyconference.org/engine/search/index.php?func=detail&aid=734
http://www.geo.arizona.edu/palynology/dung/labandeira.html
http://geologie.vsb.cz/paleontologie/paleontologie/Fytopaleontologie/VYSSI%20ROSTLINY/Cordaitopsida.htm
http://bpp.oregonstate.edu/files/bpp/webfm/pdf/bot499H/
http://steurh.home.xs4all.nl/engcord/ecordai.html
http://media.eol.org/pages/2496672/overview
Popełnił tiol Biolog